Uit het veld, 8

Uit het veld van ………team Birkhoven door Gijs van Barlingen.
(Gepubliceerd in Bericht uit de Regio, december 2019 van Commissie Amersfoort)

Afgelopen zomer hebben we 2 weken gewerkt op de Vliegbasis. Men was bezig met het inrichten van hang- en overwinteringsplekken in de oude bunkers voor de vleermuizen in de hoop dat deze zich daar thuis gaan voelen en zich gaan vestigen. Vleermuizen gedijen het liefst in een donkere en vochtige omgeving. In de bunkers waren aan de muren al speciale stenen met kieren en gaten en andere hulpmiddelen aangebracht waar de vleermuizen zich met hun kleine klauwtjes aan kunnen hechten. Op de bodem van de pikkedonkere bunkers moest over het gehele oppervlak een laag van 10 cm aarde aangebracht worden, deze aarde wordt vochtig gemaakt zodat het gewenste klimaat in
de Vleermuizenverblijven ontstaat. Door medewerkers van de basis en van het landschap was er via het toegangsluik boven op de bunkers een lading zand in gestort , bij bunkers met een zij ingang lag er een hoop zand voor de bunker. Het zand kon met een kruiwagen tot aan de ingang van de bunker ingereden worden en moest verder met de hand ingeschept worden in de bunkers. Getooid met hoofdlampjes hebben we zo het zand ingebracht en geëgaliseerd over de bodem in de bunkers. Het was een aparte ervaring. De bunkers worden afgesloten en zijn niet voor bezoekers toegankelijk. De enige toegang tot de bunker is een kleine opening waar alleen de vleermuizen door kunnen. Volgend jaar worden de bunkers even geopend om te checken of de populatie vleermuizen zich er in hebben gevestigd. En mogelijk zich hebben uitgebreid en zich er thuis voelen.

Eind augustus zijn we met Birkhoven “door het oog van de naald”, gekropen. Op een maandag in de namiddag was er brand uitgebroken achter in het Bosgebied. Wonder boven wonder was de brandweer er heel snel bij en bleef de schade tot z`n 15 tot 20 m² verbrand bos beperkt. De brand was vermoedelijk ontstaan in een soort hut. Je ziet wel vaker plekken in het bos waar door bezoekers rondom een stam met takken een soort wigwam wordt gemaakt. Deze middag was zo`n wigwam in de brand geraakt. Hoe de brand was ontstaan is niet duidelijk. Wat rest is een zwart geblakerde Grove den en uit elkaar getrokken verbrande takken en stammen.

Uitbreiding Birkhoven
De 1e week van november is de aannemer gestart met de voorbereidende werkzaamheden die nodig zijn voor de herinrichting van de oude parkeerterreinen bij Birkhoven, in verband met de aanleg van de nieuwe randweg. Beide parkeerterreinen komen te vervallen als parkeervoorziening en worden ingericht als nieuw natuurgebied en daarmee een uitbreiding van ons werkgebied. Al het asfalt, betonnen obstakels en vakverdelingen worden verwijderd en de grond geëgaliseerd. Het linker terrein was al eigendom van het U.L. en het deel rechts naast de inrit naar Birkhoven is van de Gemeente Amersfoort en wordt in eigendom overgedragen aan het Utrechts Landschap. Op beide terreinen worden na de werkzaamheden nieuwe bomen en struiken geplant die betaald worden uit het budget van de nieuw aan te leggen Rondweg. De nieuwe aanplant vindt plaats in overleg met Utrechts Landschap. Met de overdracht van het Gemeentelijk deel aan het Utrecht Landschap krijgen we er zelfs een Vleermuisbunker bij. Deze bunker uit de 2e W.O. bevindt zich in een hoek op het nieuwe terrein en is sinds enige jaren ingericht voor de vleermuizen. De bunker is afgesloten en wordt verzorgd door de vleermuiswerkgroep in Amersfoort en zij zorgen ook voor het wel en wee in de bunker. Zo vinden er op verschillende plaatsen van het toekomstige traject van de nieuwe weg voorbereidende werkzaamheden plaats. De aanleg en daarmee ook de kap van de bomen langs de rand van ons Bos aan de B.W. laan zal naar verwachting eind 2020 begin 2021 van start gaan.

Half oktober kregen we een mail van onze secretaris Anne-Marie Kouwenhoven met daarin de sollicitatieoproep voor een nieuwe secretaris voor de Commissie Amersfoort. Die zag ik even niet aankomen. Anne-Marie gaat per 1 januari a.s. met haar werkzaamheden stoppen voor het U.L. en dus ook voor onze commissie. In de afgelopen jaren heb ik veelvuldig (mail)contact met Anne-Marie gehad en altijd met veel plezier. Het is haar goed recht om na zoveel jaar te zeggen…… het is genoeg, ik wil graag mijn blik ook eens op andere zaken richten. ‘Het is niet veel werk’, zegt ze in de oproep voor sollicitanten, maar we weten wel beter. Met Anne-Marie raken we weer een vertrouwd gezicht (en hond) uit de U.L. familie kwijt. Dank aan Anne-Marie voor het vele werk dat je voor ons hebt gedaan, voor en achter de schermen, en het samen met collega vrijwilligers organiseren van de jaarlijkse Vrijwilligers uitjes die altijd top waren, heel veel dank daarvoor. Anne-Marie, …..Chapeau voor dit alles en veel succes en vooral plezier bij alles wat je nog gaat doen en we zullen je ongetwijfeld nog zien op Stoutenburg.
Rest mij allen hele fijne feestdagen, een voorspoedige en veilige jaarwisseling te wensen.

Uit het veld, 7

Uit het veld van ………team Birkhoven door Gijs van Barlingen.
(Gepubliceerd in Bericht uit de Regio, juli 2019 van Commissie Amersfoort)

Tot half maart zijn we als vrijwilligers van Birkhoven werkzaam geweest in de Schammer en kort in Bloeidaal, en daar hebben we een groot deel van de wilgen langs de waterkant verwijderd. Na deze periode zijn we weer terug in ons eigen Birkhoven waar we samen met Wilma Verburg van start zijn gegaan met het aanplanten van nieuwe boompjes in het Pinetum. Een deel van deze nieuwe boompjes kweekt Wilma zelf op van stekjes en/of zaden, een geduldig klusje. Ook hebben we de nodige begroeiing verwijderd dat door de droogte verloren is gegaan. Helaas ook een deel van de jonge aanplant die we begin 2018 hebben geplant heeft de droogte niet overleefd ondanks dat we veelvuldig, en met hulp van Chris en Rolf de aanplant van water hebben voorzien.

Vanaf half maart geldt ook voor ons in Birkhoven dat we met de nodige rust en beleid te werk gaan vanwege het broedseizoen. Grote en zware werkzaamheden in het bos zijn tot half augustus – einde broedseizoen – dus uit den boze. Na enkele weken van onderhoud in het Pinetum zijn we begonnen met het onderhoud en zo nodig het vervangen van de (lage palen) afzetting rondom de Bosvijver en de uitzichtheuvel.

Hek langs de vijver in onderhoud

In de loop van tijd was dit aan onderhoud toe. Er zijn de nodige rotte en gebroken palen en helaas ook afzettingen welke door bezoekers zijn vernield. Boven op de uitzichtheuvel hebben we al enkele malen het hekwerk hersteld omdat dit op “vreemde” wijze was verwijderd en verdwenen. Na enig zoeken lag het hekwerk lager op de heuvel tussen de struiken en bomen en duidelijk was te zien dat hier een paadje was ontstaan wat vermoedelijk door natuurvriendelijke sporters wordt gebruikt als zgn. parcours “Down Hill“.

Zware klus, maar vooral veel – de hele bosvijver rond

In juni hebben we ons jaarlijkse uitje voor de vrijwilligers gehad. Dit jaar zijn we Molen de Hoop en de Loenderveense Molen in -hoe kan het ook anders- Loenen geweest. Het was een zeer geslaagde dag met excursies naar beide molens en een heerlijke lunch wat door de commissie Stoutenburg weer voortreffelijk was geregeld, hulde daarvoor. Verder in deze editie van “Uit de Regio” meer over het jaaruitje.
Op het moment dat ik deze tekst bijdrage schrijf hebben we maandag 8 juli het onderhoud en vervanging van het palen hekwerk rondom de Bosvijver en de uitzichtheuvel afgerond. Al met al zijn we hier 4 maanden mee bezig geweest samen met Chris. Alles ziet er weer netjes en verzorgd uit. Wel is het heel triest dat we in die 4 maanden 4 maal het hekwerk boven op de uitzichtheuvel hebben moeten herstellen. Het wordt “gewoon“ kapot getrapt door een stel zichzelf sporters noemende vandalen die daarna door de opening vanaf de top van de Heuvel naar beneden hun loop parcours hebben gemaakt. Je ziet op de toch al kwetsbare heuvel de nodige kaalslag van kapot getrapte beplanting en voetafdrukken van sportschoenen. Jammer, jammer, jammer!

Hek op de uitzichtheuvel

Veel van de nieuwe aanplant in het pinetum doet het goed. Het is dan wel aan de droge kant maar gelukkig nog niet die droogte van vorig jaar. Helaas heeft de Tranenden in het Pinetum het niet gered. Vorig jaar was de rechter helft al zo goed als afgestorven en nu heeft ook de rest zich gewonnen gegeven. Hier mag je wel een traantje voor laten! Ik vond het persoonlijk een van de mooiste bomen in het pinetum. Vooral als de zon scheen op de met hars bedekte kegels boven in de boom waren het net fonkelende diamanten.

De dode ruim 20 meter hoge tranenden laat een grote open ruimte in het bladerdak

Buiten de Tranenden zijn er nog enkele van de oude bomen in het pinetum die het niet hebben gered. Dat is we heel jammer maar dat gebeurt nu eenmaal met bomen van een zekere leeftijd.
Maandag a.s. gaan we weer aan het werk in het pinetum en dat is wel even nodig. Door het werken aan de afzettingen rondom de Bosvijver is er het nodige werk elders in het bos blijven liggen. Dit heeft natuurlijk ook te maken met het broedseizoen omdat de rust in het bos dan een vereiste is voor onze broedende bewoners, maar het is wel fijn om weer in het pinetum aan het werk te gaan. Onze eerste klus is echter het bestrijden van de Japanse Knoop welke op 2 plaatsen in Birkhoven groeit. We zijn hier al zo`n 4 jaar tegen aan het strijden met als resultaat dat het bijna uitgeroeid is. We steken de Japanse knoop zo`n 3 tot 4 maal per seizoen uit en verwijderen deze. Stonden er bij aanvang twee hele perken van de knoop, nu zijn het nog enkele stuks dus heeft onze manier van bestrijden succes, maar het blijft vinger aan de pols!

Uit het veld, 6

Uit het veld van ……… team Birkhoven door Gijs van Barlingen.
(Gepubliceerd in Bericht uit de Regio, maart 2019 van Commissie Amersfoort)

Sinds begin januari zijn we aan het werk in het natuurgebied De Schammer. De eerste weken van het jaar is het rustig in Birkhoven, de natuur is dan in een soort winterslaap. We melden dan meestal bij Rolf dat we de eerste weken in het jaar eventueel een “klus” elders kunnen doen tot de start van het broedseizoen, half maart. Zo ook dit jaar. Samen met Chris en Tom de stagiaire zijn we aan het werk in de Schammer met het verwijderen van de wilgen langs de waterkanten. Drie jaar geleden hebben we dit ook gedaan. Inmiddels zijn de bosschages flink aangegroeid. Na het verwijderen van de wilgen krijgt het gebied weer een prachtig weids gezicht. Op foto’s is het verschil voor en na de snoei goed te zien. Ook de wandelaars zijn blij met het vrije zicht dat nu weer is ontstaan. Als het werk het toelaat zijn we ook nog werkzaam in Bloeidaal. Vanaf 18 maart zijn we weer terug in ons vertrouwde Birkhoven en gaan we – samen met Wilma en Dick – van start met nieuwe aanplant in het Pinetum.

Zondag 3 februari stond een nieuwe wandeling in Birkhoven op het rooster voor de Beschermers van het Utrechts landschap. Op initiatief van de commissie Amersfoort had men o.l.v. Han Delen het plan opgevat om ook een wandeling met gids in Birkhoven toe te voegen aan het activiteitenprogramma. De laatste door het Utrechts Landschap georganiseerde wandeling in Birkhoven was in mei 2014. De opkomst op deze stralende zondag was overweldigend: zo’n 70 tot 80 mensen waren op het parkeerterrein aanwezig voor de wandeling. De reacties van de deelnemers aan de wandeling na afloop waren louter positief. Het leverde ook nog een leuke recensie op in “Amersfoort Nu”. Dank speciaal aan de gidsen die de rondleiding door Birkhoven mogelijk hebben gemaakt. Een wandeling die zeker voor herhaling vatbaar is.

Vrijdag 15 februari zijn we met een deel van de deelnemers aan de zaagcursus die eerder in december 2017 werd gegeven, op bijscholing geweest in het Maartendijkse Bos. Onder leiding van Rolf, Chris en Thijs hebben we verschillende bomen gerooid in een gedeelte van het bos en daarmee jonge bomen vrij gezet. Het was voor allen een leerzame klus, de meeste van de aanwezige vrijwilligers hadden sinds de cursus in december 2017 nog maar weinig of niet met een motorzaag gewerkt. Het was jammer dat weinig van de oud cursisten zich had opgegeven voor de zaagdag, maar wel fijn voor ons want nu kregen we alle aandacht en ruimte bij de zaagwerkzaamheden. Allen waren het er over eens dat het zeker voor herhaling vatbaar is.

13 en 14 september a.s. vindt voor de 10e maal het festival “Into the Woods” plaats in Birkhoven. Het festival heeft zich in de loop der jaren ongekend populair gemaakt en de toegangskaarten zijn binnen no time uitverkocht. Twee dagen is het feest rondom het Bosbad, Openluchttheater en op de kop van Birkhoven. Het festival vindt plaats mede met instemming van het Utrechts Landschap. De organisatie van Into the Woods heeft als tegenprestatie een kunstobject aangeboden. Vorig jaar was dat een bosbank die op de uitkijkheuvel bij de Bosvijver is geplaatst. Onlangs is het kunstwerk voor 2019 aangeboden. Het is een ijsvogel gemaakt van staal die als het ware opvliegt uit de Bosvijver. Het is een prachtig transparant object dat prima bij de Bosvijver past.

Uit het veld, 5

Uit het veld van ……… team Birkhoven door Gijs van Barlingen.
(Gepubliceerd in Bericht uit de Regio, december 2018 van Commissie Amersfoort)

In de vorige editie schreef ik dat men druk bezig was met de aanleg van het nieuwe parkeerterrein bij Birkhoven. Inmiddels is het terrein gereed en klaar voor gebruik. In mijn beleving een hele verbetering: een ruim en overzichtelijk terrein met een duidelijke vakverdeling voor de auto’s. Ook is er een vaste rijrichting die middels verkeersborden wordt aangegeven. De rijroute is zo gemaakt dat parkeren erlangs niet mogelijk is. Op termijn wordt het huidige parkeerterrein van het U.L. en het oude terrein tussen de bomen afgesloten en worden beide terreinen ingericht voor de natuur. Aan de kant van de Birkstraat is ook een ingang gemaakt voor fietsers en voetgangers.

De natuur in Birkhoven heeft, net als in veel andere gebieden, behoorlijk te leiden gehad van de droogte de afgelopen zomer. Het is opmerkelijk hoe snel sommige gewassen zich weer herstellen. Dood gewaande lijsterbessen vertonen alweer nieuwe uitlopers en de verdroogde bosbessen struikjes herstellen opmerkelijk. Op veel plekken zie je de nieuwe struikjes vol met bessen en dat in december. Maar het blijft natuurlijk jammer dat een deel van de (nieuwe) aanplant als verloren moet worden beschouwd. Als klap op de vuurpijl is in het Pinetum ook nog een enorm grote Macedonische Den tijdens de storm/rukwinden op 21 september omgegaan. Paden en trappen werden door de omgevallen boom versperd en deze hebben wij zoveel mogelijk vrij gemaakt. Het restant van de enorme den is door de mannen van de terreindienst uit het Pinetum verwijderd. Aan de stam was duidelijk te zien dat de den van binnen aan het rotten was. Een gapend gat in het Pinetum is wat nog rest.

Enkele weken geleden hebben John en ik een rondje door Birkhoven gelopen om te inventariseren welke werkzaamheden dit jaar nog gepland moesten worden. Als je dan door een rustig Birkhoven loopt en 2 reegeiten kruisen je pad, realiseer je je weer eens te meer wat een schitterend gebied we eigenlijk iedere maandag onder handen MOGEN nemen. Denk aan de talrijke grote grove dennen die verspreid in het bos staan, de rust en charme van de Bosvijver. In een rustig hoekje en een beetje verstopt, verschillende koraalzwammen tussen het mos die op oude boomstompen groeien.

Nog enkele weken en dan zit het jaar er weer op. Wij als vrijwilligers hebben in 2018 weer heel wat werk verzet om Birkhoven er goed uit te laten zien. Wij doen het graag en met veel plezier. We hebben het samen goed met elkaar en verzetten het nodige werk, in goede harmonie met op z’n tijd de nodige flauwekul en onzin en dat hoort er ook bij. Birkhoven staat de komende maanden een beetje in pauzestand om er in het voorjaar weer met volle energie tegenaan te gaan. Aan Rolf en Chris hebben we al aangegeven dat we de 1e weken van 2019 op de maandagmorgen beschikbaar zijn om bij te springen om bij “Klus”, elders in een van onze gebieden te assisteren. Rest mij jullie allen fijne Feestdagen toe te wensen namen de Vrijwilligers van Birkhoven en laten we er in 2019 weer mooi en gezond jaar van maken.

Uit het veld, 4

Uit het veld van ……… team Birkhoven door Gijs van Barlingen.
(Gepubliceerd in Bericht uit de Regio, september 2018 van Commissie Amersfoort)

Veel is er in de achter ons liggende maanden gesproken en geschreven over de warme zomer. Ook de natuur heeft het zwaar te verduren gehad door de enorme warmte maar vooral door de droogte. Veel bomen gingen in de overlevingsstand en lieten een deel van hun bladeren en bast vallen. Het leek wel of de herfst voortijdig z’n intrede had gedaan. Wat in Birkhoven opviel waren de vele verdorde lijsterbessen die door de droogte in bruinrode bosschages veranderd waren.

In de tweede helft van augustus heeft men de werkzaamheden hervat rondom de aanleg van de veel besproken Westelijke Randweg. In het voorjaar zijn reeds bomen gekapt rondom de parkeerterreinen op Birkhoven en nu zijn de stronken verwijderd en is men het nieuw aan te leggen parkeerterrein aan het egaliseren, verharden en aan het bestraten. Het ziet er naar mijn mening goed uit en is een verbetering t.o.v. de huidige parkeergelegenheid waar de auto’s tussen de bomen staan. Het nieuwe terrein wordt aangelegd tegen de sportvelden. Over een deel van het U.L. parkeerterrein is een nieuwe aanrijroute gemaakt. Of deze zo blijft durf ik niet te zeggen. Na aanleg van het nieuwe parkeerterrein wordt t.z.t. het grootste deel van de oude terreinen terug gegeven aan de natuur en onbereikbaar gemaakt voor parkeerders. Volgens mijn informatie start dit najaar ook het Dierenpark met de aanleg van een nieuw parkeerdek op een deel van hun huidige parkeerterrein. Met de aanleg van de nieuwe Randweg komt n.l. een deel van het huidige terrein van het Dierenpark te vervallen. Nu de aanleg van de Nieuwe Randweg zoals het zich laat aanzien gaat plaatsvinden, krijg ik vragen waarom het Utrechts Landschap zich zo weinig laat horen in alle discussies. Welnu bij de eigendom overdracht in 2004-2005 van Birkhoven aan het U.L. is door de Gemeente Amersfoort vastgelegd dat het U.L. zich in de toekomst onthoudt van bezwaren, acties en verzet tegen de aanleg van de Westelijke Randweg. Wel wordt er door vertegenwoordigers van het U.L. deelgenomen aan diverse vormen van overleg bij de totstandkoming van de weg, waarin zij opkomen voor de belangen van het bosgebied.

Op het moment dat ik dit schrijf is men bij de ingang van Birkhoven en rondom het Bosbad en Openlucht Theater druk bezig met de opbouw van “Into The Woods”, het muziekfestijn dat dit jaar voor de 9e maal plaatsvindt. Het is een hele organisatie: enorme stroomaggregaten voor de opwekking van de benodigde stroom, tentendorpen, toilet voorzieningen, route-aanduiding, horecagelegenheid enz. Er wordt dit jaar voor het eerst zelfs een mobile straalzender geplaats door de KPN die tot ver boven de bomen reikt voor de digitale communicatie.

Het werk in het bos gaat weer volop van start met in de komende weken aandacht voor de verwijdering van de Prunus. Nieuw dit jaar is dat we geen ‘round-up’ meer gebruiken bij de bestrijding van de Prunus en andere ongewenste groei. Dat houdt wel in dat we nu zoveel mogelijk de Prunus uitgraven en anders kort bij de grond afknippen- en zagen. De “nazorg” is nu belangrijker dan in vorige jaren om de groei van de Prunus tegen te gaan. Dat betekent dat wij elk jaar grote percelen in Birkhoven doorlopen en de opkomende Prunus verwijderen. Het is een uitputtingsslag, maar het werkt wel. We zien dit ook bij de Japanse Knoop die op twee plaatsen in Birkhoven groeit en waar we al zo’n 5 jaar bezig deze te verwijderen, zonder gebruik van round-up. Het resultaat is dat we na vijf jaar bijna Japanse Knoop vrij zijn.

Ondanks dat wij de jonge aanplant deze zomer veelvuldig hebben water gegeven, vrezen wij dat een deel het niet zal halen, terwijl we bij de dood gewaande lijsterbessen weer nieuwe uitlopers zien. Op meer plaatsen in het bos zie je herstel van de groei na de grote droogte van de afgelopen zomer. Moeder natuur is wat dat betreft goed bezig. Er is goede hoop dat veel van de nieuwe aanplant het volgend voorjaar weer zal uitlopen.

Uit het veld, 3

Uit het veld van ……… team Birkhoven door Gijs van Barlingen.
(Gepubliceerd in Bericht uit de Regio, juni 2018 van Commissie Amersfoort)

Ons wordt weleens gevraagd naar ons ” clubhuis c.q. Kantine “, of wat voor onderkomen wij als vrijwilligers gebruiken bij onze werkzaamheden in Birkhoven. Welnu …. GEEN . Wij zijn in Birkhoven niet in het bezit van een dergelijke accommodatie en dat is ook prima in onze beleving . Wij hebben n.l. de luxe van een echt ‘Buitenverblijf’ als uitvalsbasis en dat kan niet iedereen zeggen van zijn werkplek. We verzamelen op maandagmorgen om 9.00 uur op een vaste plek in Birkhoven bij een afgesproken bank(!) ter hoogte van het Pinetum. Ons gereedschap staat op een locatie elders in Birkhoven, in een grote kist achter slot en grendel. Afhankelijk van onze geplande werkzaamheden halen we voor aanvang van het werk daar het benodigde gereedschap uit de kist en fietsen daarmee naar het genoemde verzamelpunt. Blijven we in de buurt van deze plek dan laten we onze fietsen daar staan en zo niet dan fietsen we naar onze werkplek voor die maandagmorgen. Na afloop van ons werk wordt al het gereedschap weer teruggebracht naar de gereedschapskist. Het is wel eens minder lekker bij regen of ander slecht weer, maar met de U.L. regenkleding blijven we wel droog. Het is wel minder gezellig om in de regen koffie/thee pauze te hebben, maar ach alles went.

Op 12 maart hebben we in het Pinetum zo’n 20 nieuwe bomen en struiken geplant. We hebben dit samen gedaan met Wilma en Dick. Vanuit de Provincie Utrecht was Wilma benaderd dat er nog een klein potje geld te verdelen was en dat er voor 31 december 2017 een verzoek ingediend diende te worden. Nooit geschoten is altijd mis, maar voor ons was het raak en hebben we het geld besteed aan nieuwe bomen, struiken en grond voor de aanplant in het Pinetum. Daarnaast had Wilma ook nog enkele zelf gekweekte boompjes die allemaal zijn geplant. Met hartelijke dank aan de Provincie en natuurlijk aan Wilma en Dick die Birkhoven nog steeds een warm hart toedragen.

In het voorjaar van 2012 hebben we voor het eerst broeihopen aangelegd voor ringslangen in Birkhoven. Drie hopen in het gebied rondom de Bosvijver, gevolgd door drie en later vier broeihopen achter in Birkhoven. Vanaf het begin is dit een succes: elk jaar worden er door de ringslangen eieren in onze broeihopen gelegd. Het aantal eieren wisselt sterk per jaar, soms zo’n 50 eieren maar ook jaren met vele honderden.

Opvallend is dat we in de broeihopen in het Bosvijvergebied nog nooit eieren hebben aangetroffen, maar dat we daar wel ringslangen hebben gezien. Na zes vruchteloze jaren hebben we besloten deze hopen niet meer op te bouwen. Half/eind april was het weer zover en hebben we de broeihopen voorzichtig afgegraven, want het is altijd een verrassing waar de eieren te voorschijn komen. Meestal liggen ze onderin de hoop. Dit jaar hebben we zo’n 350 tot 400 uitgebroede eieren aangetroffen. Na het afgraven start dan het weer opnieuw bouwen van de Broeihoop. Dit gebeurt met meerdere lagen bestaande uit takken, gemaaid gras (van het vorig jaar dat we speciaal voor de hopen elders bewaren in Birkhoven) mest en bladeren en tot slot dekken we ze af met wat takken. Het eindresultaat is dat we aan het eind een hoop hebben van zo’n anderhalve meter hoog. Als mest gebruiken we al die jaren olifantenmest wat door het Dierenpark Amersfoort gratis aan ons ter beschikking wordt gesteld. Vanaf dat moment laten we de broeihopen met rust. We hopen dat de ringslangen onze broeihopen weer tot hun kraamkamer maken en we in het voorjaar weer lege eieren aantreffen die door het broeien in de hopen zijn uitgekomen. Dit jaar waren Chris en Thijs erbij om samen met ons de hopen aan te leggen.

14 en 15 september a.s. komt het jaarlijkse Pop Festival “Into the Woods” weer naar Birkhoven. Dit festival is ongekend populair. Ook dit jaar waren de toegangskaarten weer in ‘no time’ uitverkocht. De opbouw van het festival begint 2 weken vooraf: er wordt een compleet dorp uit de grond gestampt aan het begin van het bos en rondom het Bosbad en het Openluchttheater. Tijdens het festival is het terrein waar het zich afspeelt sfeervol verlicht en aangekleed. Na afloop wordt meteen gestart met het afbreken en opruimen van het gebied. De eerste jaren liep dat niet helemaal vlekkeloos en hebben we met de vrijwilligers van Birkhoven nogal wat vuil moeten ruimen. Gelukkig doet de organisatie dat nu uitstekend. Als dank voor onze gastvrijheid heeft de festivalorganisatie ons vorig jaar een bank aangeboden, die op de uitkijkpost bij de Bosvijver is geplaatst. Zo kun je na de klim even uithijgen en van het mooie uitzicht genieten. Ik zou zo zeggen de klim meer dan waard!

Met steun van de provincie Utrecht

Met financiële hulp van de provincie Utrecht hebben we weer nieuwe bomen in het pinetum kunnen planten. Met twee auto’s vol bomen, potgrond, gaas en gereedschap arriveerden Gijs en ik tegelijk om 9 uur in het pinetum. De ploeg zat al klaar, vol verwachting van wat we zouden uitladen.

Fantastisch wat een ploeg daar in Birkhoven. Jarenlang waren we er deel van en nog steeds is het een genot om met de groep te werken. De planten verdeelden zich snel over het pinetum. Kruiwagens en scheppen mee en het werk werd gedaan.

Het planten kost natuurlijk tijd, maar het beschermen van de planten tegen vraat van reeën is eigenlijk nog meer werk. En daar moesten we voor op de knieën!
Het werk lijkt nu gedaan, maar de zorg voor de nieuwe aanplant zal de eerstkomende jaren nog wel hoog moeten zijn. Onkruid bij de boomspiegel weghouden en water geven als het droog wordt. En vooral dat laatste is in Birkhoven niet eenvoudig.

Aanbidding?

Met name de provincie dank voor deze mooie actie. We hopen dat de nieuw geplante ons allemaal lange tijd zullen overleven en dat vele bezoekers van Birkhoven er van zullen genieten.

Uit het veld, 2

Uit het veld van ….. team Birkhoven door Gijs van Barlingen.
(Gepubliceerd in Bericht uit de Regio, maart 2018 van Commissie Amersfoort)

Net als in vele andere natuur- en bosgebieden heeft de storm en zware sneeuwval in december en januari ook behoorlijk huisgehouden in Birkhoven. Eerst de storm in december die flink wat bomen en kruinen heeft geveld. In Birkhoven en het Pinetum hadden we voor de Kerstvakantie al veel aan afgebroken kronen en grote takken geruimd en de fiets- en wandelpaden vrijgemaakt. Ook de mensen van de terreindienst waren al druk bezig geweest. Maar wat we op dat moment niet wisten is dat het ergste nog moest komen, n.l. de zware sneeuwval en de storm van 18 januari. De schade was vele male groter. Vele oude Douglassen hebben zich niet staande weten te houden en het aandeel afgebroken kronen van de Grove Dennen was dramatisch. Ook een heel oude Eik moest het afleggen. We konden weer opnieuw beginnen met het ruimen van de schade en wandel- fietspaden vrijmaken.
De schade in het Pinetum was ook groot: veel kronen van de Grove Den die het niet hebben gered en ook enkele beeldbepalende bomen zijn geveld door de storm en sneeuwval . Er is heel wat zaag- en knipwerk verricht om alles aan kant te krijgen, waarbij we zelfs weer de oude trekzaag hebben ingezet om enkele zware jongens af te kunnen voeren. Een pluim voor onze terreinmedewerkers is meer dan op zijn plaats. Zij hebben in de afgelopen periode ook veel (extra) werk moeten verzetten om alles weer op orde te krijgen. Dank daarvoor.

Het is nu bijna half maart en alles is opgeruimd! Het bosgebied ligt er weer prachtig bij. Volgende week gaan we samen met Wilma en Dick nieuwe aanplant in het Pinetum doen, deels aangeschaft maar ook eigen kweek van Wilma.

IJspret De winter heeft ook zijn mooie kanten. In de voorjaarsvakantie is het flink gaan vriezen en was de bevroren bosvijver een druk bezocht uitje. De vele schaatsers zorgde voor idyllische plaatjes, die Birkhoven en met name de bosvijver weer in zijn volle schoonheid liet zien en waar het goed toeven was.

We hebben ook (hernieuwd) kennis gemaakt met Chris . Hij wordt ons aanspreekpunt, we hebben met hem een rondje door ons gebied gemaakt. Hij is welkom en vertrouwen op een fijne samenwerking. We zijn natuurlijk best zelfstandig op Birkhoven, we hebben een werkschema en planning voor het hele jaar, maar het is ook prettig dat met een bepaalde regelmaat iemand van de terreinmensen is die ons hier en daar aanstuurt en zo nodig begeleidt. Door alle druk op de werkzaamheden van de mensen in de buitendienst schiet een bezoek van hen aan ons er nog wel eens bij in. Wat niet wegneemt dat we bij onvoorziene omstandigheden altijd een beroep op hen kunnen doen en Rolf ons met raad en daad ondersteunt. De Raad van State heeft de Gemeente Amersfoort zgn. groen (?) licht gegeven voor de aanleg van de nieuwe Rondweg die vanaf de Stichtse Rotonde deels via de Bernhard kazerne, de B.W. laan aansluit op de Birkstraat en voor een deel komt te liggen in gebied dat nu nog ons bos is. Alle bezwaren van de verschillende werk- en protestgroepen zijn van tafel geveegd. Het gevolg voor Bos Birkhoven is dat er vanaf het Dierenpark tot aan de ingang naar de sportvelden over de hele lengte een strook van zo’n 15 meter vanaf gaat. Een beetje rare zaak is dat er elders in de gemeente Soest grond is aangekocht ter compensatie voor het verdwijnen van o.a. dat deel van het bos. Op termijn moet dat aangekochte deel nieuw natuurgebied worden en een ecologische verbinding gaan vormen richting de Eem. Tenminste dat zijn op dit moment de plannen. Na weer een uitspraak in een kort geding welke de Gemeente weer in het gelijk stelde is men direct begonnen met de kap van zo’n 85 bomen in voorbereiding op de aanleg. Deze kap vindt plaats op het parkeer terrein bij de ingang van de sportvelden en het Bosbad. Het doel van deze vroegtijdige kap is niet voor iedereen duidelijk. Feit is dat de nieuwe Rondweg er na 45- 50 jaar praten en geruzie gaat komen of er moet nog een wonder gebeuren. Allen een mooi voorjaar en hartelijke groeten van Team Birkhoven.
Wat een winter….

Uit het veld

Uit het veld van ….. team Birkhoven door Gijs van Barlingen. (Gepubliceerd in Bericht uit de Regio, dec 2017 van Commissie Amersfoort)

Het is alweer een jaar geleden dat we afscheid hebben genomen van Wilma en Dick i.v.m. hun verhuizing naar Ede. Wilma blijft nog wel een beetje op de achtergrond bij Birkhoven betrokken. Beiden zijn zo nodig onze informatiebron en houden een oogje in het zeil want Birkhoven – en met name Het Pinetum – zijn toch wel hun Kindjes. Het was voor ons allen zeker even wennen om de vertrouwde verschijningen te missen, maar zo als altijd rijdt de trein gewoon verder en hebben wij in het afgelopen jaar met z’n allen onze schouders er flink onder gezet.
Op het moment wordt er regelmatig door de bezoekers van Birkhoven de vraag gesteld hoe het nu toch is met de aanleg van de nieuwe Randweg de zgn. West Tangent. Welnu, de zaak wacht op een uitspraak van de Raad van State. Deze zou eind december komen, maar de heren hebben meer tijd nodig om tot een uitspraak te komen. Men verwacht deze nu half februari. Ik hoop dat iedereen dit uitstel aan kan want we zijn er in Amersfoort ‘pas’, zo’n 45 – 50 jaar met deze besluitvorming bezig dus die 6 weken kunnen er ook nog wel bij.
Sssst ….. een bijzondere ontdekking! Bijzonder was voor ons Dé ontdekking deze zomer dat er in ons werkgebied één of meerdere Dassen hun thuis hebben gevonden. De Dassenbucht in aanbouw ligt in een wat afgelegen deel van ons bos. De ontdekking van de burcht heeft wel wat voeten in de aarde gehad omdat we niet bewust waren van de aanwezigheid ervan, maar alles is op z’n pootjes terecht gekomen. Met dank aan Martijn en Rolf, we zijn er best een beetje verguld mee. Zo op het einde van het jaar zijn er geen dringende zaken die we op moeten en/of kunnen pakken. We zijn bezig met het verzorgen en het weer herkenbaar maken van de wandelpaden en trappen in het Pinetum. Het is een zware klus, maar het resultaat ziet er weer prachtig uit. Het gras in het Pinetum is enkele weken geleden gemaaid door Eric. Wij hebben het afgemaaide gras afgevoerd en op enkele plekken in het Pinetum gestort tot hopen. Dit afgemaaide gras gaan we volgend voorjaar weer verwerken bij het maken van nieuwe broeihopen voor de ringslangen. Een volgende klus die we gaan aanpakken is de dunning in het Berken- en Dennenbos. Deze percelen hebben we enige tijd terug, samen met Good Old Eric’, al ‘geblesd’. Een leuke klus.

Fris groen

Op een van de mooiste dagen van het jaar ben ik weer eventjes in Birkhoven, echt een prachtige zonnige lentedag. De beuken zijn net in het blad gekomen en geven bijna licht.

Alle kleuren groen zijn op het ogenblik te zien in Birkhoven. De rode beuk ertussen maakt het nog meer bijzonder

Je mag toch wel spreken van bofkonten! Deze vrouw en deze mannen mogen de hele morgen in dit paradijsje aan het werk. Samen lopen we een ronde door het pinetum, vele bomen doen het fantastisch. Enkele bomen moeten nog gaan uitlopen en een paar naaldbomen uit de collectie hebben even wat meer aandacht nodig. En dat zullen ze de komende tijd echt wel krijgen.

Op het bankje!

Gijs in z’n bloementuin, ook dat is te vinden in Birkhoven?!